Christiaan Everhard van Oost-Friesland (Esens, 1 oktober 1665 – Aurich, 30 juni 1708) is sinds zijn geboorte vorst van Oost-Friesland. Hij behoort tot het huis Cirksena. Hij is de zoon van vorst George Christiaan van Oost-Friesland uit diens huwelijk met Christina Charlotte van Württemberg (1645-1699), dochter van hertog Everhard III van Württemberg (1614-1674). Christiaan Everhard wordt vier maanden na de dood van zijn vader geboren en wordt daardoor onmiddellijk vorst van Oost-Friesland.
Omdat hij nog niet in staat is om te regeren, treedt zijn moeder van 1665 tot 1690) op als regentes. Vanaf zijn zevende wordt Christiaan Everhard opgeleid in het buitenland.
Na verblijven in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Piëmont en Frankrijk is hij vanaf 1681 in Italië en Oostenrijk. In Italië beklimt hij de Vesuvius, in Rome bezoekt hij de afgetreden koningin Christina van Zweden (1626-1689) en in Parijs ontmoet hij koning Lodewijk XIV (1638-1715) van Frankrijk. Pas in 1690 begint hij zelfstandig te regeren als vorst van Oost-Friesland, hoewel de Staten, waarmee het huis Cirksena al jarenlang in conflict ligt, daar al langer op hebben aandrongen. Tijdens zijn heerschappij probeert hij het conflict met de Staten bij te leggen. Zo sluit hij in 1693 in Hannover en in 1698 in Aurich een akkoord met de Staten, waarmee hij de interne vrede bewaart. Dit zorgt ervoor dat Christiaan Everhard zeer populair wordt en als de bijnaam de Vreedzame krijgt. Bovendien is hij een van de weinige Oost-Friese vorsten die vriendelijk ontvangen wordt in Emden, als hij de stad in 1699 bezoekt.
Christiaan Everhard staat bekend als een omzichtige, tolerante en piëtistische [1] vorst. Net als zijn moeder geeft hij meer rechten aan de gereformeerden, hoewel hij zelf luthers is. Ook sluit hij een erfverdrag met de keurvorst van Hannover, maar bij gebrek aan keizerlijke steun gaat dit niet van kracht. In plaats daarvan erkent de keizer de aanspraken van koning Frederik I van Pruisen (1657-1713) op Oost-Friesland en bepaalt hij dat Pruisen Oost-Friesland zal erven bij het uitsterven van het huis Cirksena. Als dit effectief gebeurt, wordt Oost-Friesland in 1744 geannexeerd door Pruisen. Christiaan Everhard heeft al sinds zijn kindertijd een zwakke gezondheid en net als vele andere leden van het huis Cirksena sterft hij op jonge leeftijd. Bij zijn overlijden in juni 1708 is hij namelijk 42 jaar. Zijn tweede zoon George Albrecht volgt hem op. Hij wordt bijgezet in het Cirksena-mausoleum in Aurich, dat daar nog altijd staat.
Zijn eerste echtgenote is Eberhardina Sophia (1666-1700), dochter van graaf Albrecht Ernst I van Oettingen-Oettingen.
Ze krijgen tien kinderen: 1. Leopold Ignatius (1687) 2. Christina Sophia (1688-1750), huwt in 1728 met vorst Frederik Anton van Schwarzburg-Rudolstadt 3. Maria Charlotte (1689-1761), huwt in 1709 met Frederik Ulrich van Oost-Friesland 5. Ulrich Frederik (1691) 6. Karel Enno (1692-1709) 7. Frederika Wilhelmina (1695-1750), kanunnikes in het Sticht Herford 8. Enno August (1697-1725) 9. Juliana Louise (1698-1740), huwt in 1721 met hertog Joachim Frederik van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Plön 10. Christina Charlotte (1699-1733)
Na de dood van zijn eerste echtgenote huwt hij in 1701 morganatisch met Anna Juliana von Kleinau (1674-1727), die de titel vrouwe van Sandhorst krijgt. Uit hun huwelijk wordt een dochter geboren, die de familienaam von Sandhorst draagt:
Bronnen, noten en/of referenties: 1. Piëtisme is een vroomheidsbeweging in de Lutherse Kerk geweest, die van de late 17e eeuw tot midden 18e eeuw haar grootste bloei heeft gekend. 2. Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Christian Eberhard (Ostfriesland) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt.
|
|||||||||||||||||||||
Voorafgaand artikel
